Mitos e lendas
acerca do eucalipto

O cultivo de eucalipto é fonte de renovable de materias primas:

Comparados con outros cultivos forestais, e mesmo con bosques naturais, o eucalipto cultivado é capaz de producir de maneira sustentable máis cantidade de madeira ou biomasa co mesmo consumo de recursos, satisfacendo con eficiencia a crecente demanda destas materias primas. En m3 por hectárea e ano, o eucalipto ( 15-30 m3/ha/ano) , comparado con tras especies utilizadas para celulosa triplica ao piñeiro (2-10 m3/ha/ano) e ao abeto (4-10 m3/ha/ano) e é catro veces produtivo que o bidueiro (3-8 m3/ha/ano)

O cultivo de eucalipto permite o uso múltiple do monte:

Nos cultivos con eucalipto desenvólvense complementariamente moitos outros usos. Usos, perfectamente compatibles coa produción de madeira: gandería, uso cinexético, usos recreativos, actividade apícola, produción corchera, etc.

Cultivar madeira con eucalipto mellora os chans marxinais e/ou degradados

O efecto beneficioso das árbores inviste os porcesos de degradación.Segundo autores forestais como Montoya Oliver ,"O eucalipto é un claro mejorador de lso chans no caso de terras agrícolas que deban de ser abandonados como consecuencia da política agraria comunitaria. Mellora os chans, en especial os marxinais, para os que hoxe en día é unha alternativa forestal bastante favorable, tanto ecolóxica como economicamente. Debería, pois, de promocionarse o seu cultivo precisamente por razóns de conservación e mellora dos chans". (J.M.Montoya Oliver, "O Eucalipto";1995).

Os cultivos forestais son, por tanto, unha oportunidade para mellorar os recursos económicos das poboacións rurais, ofrecendo usos alternativos sustentables en terreos de escasa calidade.

Cultivar eucalipto ayuda a fijar la población rural a través el empleo

Sólo la actividad forestal genera más de 6.000 empleos específicamente en el ámbito rural, estables y enraizados con su entorno, y un volumen de riqueza que supera los 300 millones de euros en impuestos, aportaciones a la Seguridad Social y salarios, así como en compras forestales y rentas a propietarios.

O eucalipto contribúe a protección de bosques naturais

As plantacións reducen a presión sobre bosques naturais para satisfacer a demanda social de madeira e biomasa.

O eucalipto dá soporte a un sector industrial estratéxico de primeira necesidade

A sociedade demanda produtos derivados da celulosa. España é deficitaria en madeira. As plantacións de eucalipto representan só o 3% das plantacións forestais en España, un mínimo espazo que con todo produce a maior parte da madeira nacional sostendo o tecido industrial que a transforma.

Enerxías renovables

Debido ao seu rápido crecemento e ao poder calórico da súa biomasa, as plantacións de eucalipto representan unha gran oportunidade como fonte de enerxía renovable. De feito, segundo estudos publicados por diferentes institucións científicas, o eucalipto ten máis do dobre poder calórico que o chopo e a pawlonia.

• 1 m3 eucalipt = 2.623.920 kcal.
• 1 m3 do chopo = 1.196.250 kcal.
• 1 m3 do pawlonia = 1.197.990 kcal.

O cultivo do eucalipto non esgota o chan, mellórao

O eucalipto non é un xénero desertizador. Do estudo da especie, conclúese que o tronco do eucalipto apenas contén un 25% do total de nutrientes recolleitos pola árbore durante o seu crecemento. O 75% restante é devolto ao chan a través da descomposición de follas, cortizas e ramas, que son os restos das curtas aos que se somete o eucaliptal cada 10-12 anos.

GONZÁLEZ E., PENALVA F., GÓMEZ C., 1985a. Esixencias nutritivas de Eucalyptus globulus no SO español comparadas coas doutras especies. Anais do I.N.I.A. Serie Forestal 9, 47-55.

López Arias, M. (1991). Ciclo biolóxico dos elementos biogénicos nunha plantación de Eucalyptus globulus do S. Ou. de España. INIA. Revista de Investigación Agraria. Serie Sistemas e Recursos Forestais 1: 75-91.

Un eucalipto cultivado frea os incendios

O eucalipto non é máis inflamable que outras especies. En estudos baseados nas experiencias desenvolvidas polo Instituto Nacional de Investigacións Agrarias (INIA),o eucalipto, a aciñeira e o piñeiro carrasco están catalogados no mesmo grupo segundo o seu inflamabilidad, igualados mesmo polo alcornoque durante os meses de verán. .

Non é a maior ou menor inflamabilidad das especies arbóreas o factor fundamental que causa que un incendio de propague rapidamente. as causas que propician a ´rápida evolución ou descontrol dun incendio son a presenza excesiva de material combustible baixo as copas das árbores, e a maior ou menor continuidade física entre eles.

Guijarro JM.; Hernando C.; Pérez-Goreostiaga P. Veiga JA.; Fonturbel T.; Dez C.; Martinez E. & Madrigal J. (2001). ?Inflamabilidad da follaxe de diferentes especies forestais: Influencia da humidade e da densidade aparente do combustible. III Congreso Forestal Español. Mesa 6. Protección e restauración do medio natural. 600604.

Hernando Lara, Carmen (1994): ?A Investigación Forestal aplicada aos incendios?- Curso Básico de Especialización en Defensa contra Incendios Forestais; Colexio de Enxeñeiros de Montes. ETECI Montes. Madrid

Valette, J.CH. (1988). »In‑amabilité, teneur en eau et turgescence relative de Quatre espéces méditerraneénnes».Documentos do Seminario sobre Métodos e Equipos para a Prevención de Incendios Forestais, 98-107. ICONA. Madrid.

O eucalipto non consome máis auga que outras especies e é unha árbore moito máis eficiente no seu consumo

Isto fai que siga crecendo en condicións hídricas deficientes nas que outras especies forestais: intercepta menos choiva (máis auga chega ao chan polo seu tronco, as súas follas colgantes e copas pouco espesas) e é capaz de captar e auga da néboa a través das súas follas.

A eficiencia no uso da auga (EUA) mide a relación entre o CO2 fixado e a auga transpirada pola planta. O eucalipto posúe valores de EUA moi semellantes aos observados en especies doutros xéneros como o piñeiro (Landsberg, 1999) ou as quercíneas (alcornoque, aciñeira) (Cermák et ao., 1991; Jorgensen e Schelde, 2001).

Investigacións recentes para a especie Eucalyptus globulus determinan una transpiración promedia para unha árbore en Galicia de 1,78 litros de auga e día (Jiménez et ao., 2007) e de valores de entre 0,5 ? 3,64 l/m2 doutro estudo desenvolvido sobre unha masas da mesma especie en Portugal (David et ao., 1997).

David T.S., Ferreira M.I., David J.S., Pereira J.S. 1997. Transpiration from a mature E. globulus plantation in Portugal during a spring-summer period of progressively higher water defi­cit. 1997. Oecologia 110:153-159.

Jiménez E., Vega J.A. Pérez-Gorostiaga P., Fonturbel T., Cuiñas P., Fernández C., 2007. Avaliación da transpiración de Eucalyptus Glóbulus mediante a densidade de fluxo de savia e a súa relación con variables meteorolóxicos e dendrométricas.

Jorgensen U., Schelde K., 2001. Energy crop water and nutrient use eciency. The International Energy Agency IEA Bioenergy, Task 17, Short Rotation Crops. Dinamarca. 38 pp.

Pardos J.A. 2001. Fisioloxía Vexetal aplicada a especies forestais. Fundación Conde do Val de Salazar. 456 pp.

O eucalipto non toma auga de acuífero profundos

Nun exhaustivo estudo científico levado a cabo en Galicia (CALVO, 1992) o autor describe as relacións auga-eucalipto do chan diferenciando o comportamento en cada unha das estacións do ano.

Ademais de comprobar que en situacións críticas de falta de auga a evapotranspiración real de diferentes sistemas forestais (eucaliptal, piñeiral, e robledal) é moi similar, descarta que o consumo de auga das plantacións de E. globulus proveña de acuíferos profundos.

Nesta liña, os traballos de caracterización do sistema radicular do E. glóbulos (FABIÃO, 1986; FABIÃO et al., 1995; DONOSO, 1999) demostraron que esta especie desenvolve unha gran densidade de raíces na zona superficial do chan, decrecendo estas de forma drástica por baixo dos 70-90 cm de profundidade. De forma xeral, o 80% da biomasa do sistema radicular sitúase nos primeiros 60 cm de profundidade no chan.

Calvo de Anta R., 1992. O Eucalipto en Galicia. As súas relacións co medio natural. Univerisidade de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, pp. 1-211. Donoso S., 1999. Avaliación de prácticas selvícolas en plantacións de Eucalyptus globulus. Tese Doutoral. ETSI Agrónomos e Montes. Universidade de Córdoba.

Fabião A.; Madeira M. V.; Steen E.; Katterer T.; Ribeiro C. y Araújo C. (1995). Development of root biomass in an Eucalyptus globulus plantation under dierent water and nutrient regimes. Plant and Soil 168-169: 215–223.

Por último, atendendo ao seu papel como xerador de produtos que demanda a sociedade, é xusto lembrar que o eucalipto consome moita menos auga que os cultivos agrícolas.

Consumo de auga por kg de biomasa producida en diferentes cultivos Tipo de cultivo e consumo de auga por kg producido: Pataca (2.000 l/kg), Millo (1.000 l/kg), Cana de Azucre (500 l/kg) e Madeira de eucalipto (350 l/kg).

O eucalipto non é autóctono e non é un bosque natural,

pero é a especie máis eficiente como xerador de materia prima na menor superficie. O eucalipto é alóctono. Esta condición compártena outras especies forestais como o algarrobo ou o castiñeiro, introducido polos nosos antepasados, e outras moitas especies agrícolas. Non parece un argumento suficiente para deostar nada, menos a un xénero arbóreo.

O eucalipto non é invasor

O eucalipto é unha especie que tende a expandirse, porque ten capacidade de rebrote e germinativa igual que o piñeiro ou o chopo, pero non é daniño para outras especies nin desequilibra o medio. No caso concreto do clima mediterráneo, o eucalipto nin sequera pode expandirse de forma natural. Segundo os profesionais forestais de distintas institucións españolas, é dubidoso que se poida cualificar ás especies de eucaliptos utilizadas no noso país de invasoras.

Un cultivo de eucalipto non é un deserto verde

É verdade que en cultivo posúe menor diversidade biolóxica que un bosque natural, pero aínda así contan cunha biodiversidade asociada moi beneficiosa para fauna e flora, e nin moito menos exercen un efecto aniquilador sobre a biodiversidade da súa contorna.

Debaixo do eucalipto se crecen outras plantas

Os eucaliptares son formacións cuxas copas abertas permiten abundante paso paso de luz e o crecemento das especies arbóreas e arbustivas ao seu abrigo.

É habitual no norte de España o helecho común e outras especies como o toxo, o piñeiro e mesmo o carballo baixo os eucaliptales (indicador de chan fértil) e no sur, concretamente en Huelva, tamén se dá unha importante rexeneración natural do bosque autóctono nas zonas máis propicias por chan e clima.

DOMÍNGUEZ DE JUAN M.T., 1986.Influencia de nutrientes da follaxe de especies autóctonos e introducidas da provincia de Huelva. Tese Doutoral Universidade Autónoma. Madrid.

BARÁ S., RIGUEIRO A., GIL M.C., MANSILLA P., ALONSO M., 1985. Efectos ecolóxicos do Eucalyptus globulus en Galicia. Estudo comparativo con Pinus pinaster e Quercus robur. I.N.I.A. M.A.P.A. Madrid. 381 pp.